شناسایی مورفولوژیک و بیولوژیک پادمان (hexapoda: collembola) در استان مازندران

چکیده پادمان یکی از بندپایان خاکزی هستند که در شکل گیری ساختمان خاک، تجزیه مواد آلی، به گردش درآمدن مواد و سایر فرایندهای اکولوژیک خاک نقش دارند. به منظور بررسی فون این بندپایان در استان مازندران، نمونه برداری هایی طی سال های 92-1390 انجام شد. نمونه ها به کمک قیف برلیز از خاک جدا شدند و پس از تهیه اسلاید میکروسکوپی، به کمک کلیدهای شناسایی معتبر تا سطح جنس و گونه شناسایی شدند. شناسایی گونه های این راسته بر اساس خصوصیات مورفولوژیک خاصی مانند کتوتاکسی بدن انجام می شود. اما برخی نمونه ها با ویژگی های توصیف شده در کلیدهای شناسایی مطابقت ندارند. همچنین این خصوصیات مربوط به افراد بالغ بوده و شناسایی مرحله نوزادی با مشکل روبرو می شود. از این رو استفاده از روش های مولکولی به عنوان مکمل تاکسونومی سنتی رو به افزایش است. در این تحقیق توالی ژن coi مربوط به شش گونه از پادمان نیز تهیه شد و شناسایی آنها به روش dna بارکدینگ انجام گرفت. در مجموع 61 گونه، 37 جنس و 14 خانواده از چهار راسته پادمان، از مناطق مختلف این استان جمع آوری شد. اسامی گونه ها به شرح زیر می باشد: isotomidae: anurophorus sp.*, hemisotoma thermophila (axelson, 1900), h. pontica stach, 1947, folsomia penicula bagnall, 1939, f. ksenemani stach, 1947**, folsomia sp.***, folsomides parvulus stach, 1922, isotomiella minor (sch?ffer, 1896), isotomurus afghanicus yosii, 1963**, i. fucicolus (sch?tt, 1893)**, parisotoma notabilis (sch?ffer, 1896), parisotoma sp.***, proisotoma minima (absolon, 1903), p. minima (absolon, 1903), p. subminuta denis, 1931*, proisotoma sp.***, pseudisotoma sensibilis (tullberg, 1876)**. entomobryidae: entomobrya lindbergi stach, 1960*, e. multifasciata tullberg, 1871, entomobrya sp., heteromurus major (moniz, 1889), h. nitidus (templeton, 1835), lepidocyrtus sp.1***, lepidocyrtus sp.2***, orchesella cincta (linnaeus, 1758)**, pseudosinella octopunctata b?rner, 1901, sinella sp***, s. curviseta brook, 1882*. tomoceridae: tomocerus vulgaris (tullberg, 1871). paronellidae: cyphoderus albinus nicolet*, 1842, cyphoderus sp***. oncopoduridae: oncopodura sp***. hypogastruridae: xenylla maritima tullberg, 1869*, schoettella unungiuculata (tullberg, 1869)**, ceratophysella denticulata (gisin, 1949), c. stercoraria (stach, 1963)*, c. engadinensis (gisin, 1949)**, hypogastrura vernalis (carl, 1901)*, h. purpurescens (lubbock, 1867)**, ceratophysella sp.***. tullbergiidae: tullbergia simplex gisin, 1958**. onychiuridae: protaphorura sp.***, p. sakatoi (yosii, 1966)**, thalassaphorura encarpata (denis, 1931)**, heteraphorura sp.***. odontellidae: odontella sp.***. neanuridae: endonura sp 1***, endonura sp 2***, deutonura sp***, vitronura sp.***, cryptonura sp***, subfamily pseudachorutinae (new genus)***. neelidae: megalothorax perspicillum schneider & d´haese, 2013**, m. willemi schneider & d´haese, 2013**, m. incertus b?rner, 1903**, neelus sp.***. sminthurididae: sphaeridia pumilis (krausbauer, 1898)*, sphaeridia sp.1***, sphaeridia sp. 2***. sminthuridae: sminthurus nigromaculatus (tullberg, 1871)**. katiannidae: sminthurinus elegans fitch, 1863, s. gisini gama, 1965**. یک جنس و 22 گونه برای دنیا (***)، 10 جنس و 16 گونه برای فون ایران (**) و شش جنس و هشت گونه برای فون استان مازندران (*) جدید می باشند. همچنین نتایج حاصل از مطالعه ژن coi نشان می دهد روش dna بارکدینگ یک ابزار قدرتمند برای شناسایی گونه های پادمان است و باید به عنوان مکملی برای تاکسونومی سنتی و مورفولوژیک به کار گرفته شود.